از خدمت رسانی در كرونا تا چالش با وزارت بهداشت
سرنوشت مبهم سکوهای آنلاین دارویی
ابرنت: استارت آپ های پلت فرم توزیع دارو که با حمایت معاونت علمی و جذب سرمایه گذار در رویدادهای صندوق نوآوری و شکوفای در دوران کرونا اهمیت بالای ی در تسهیل دسترسی به دارو ایفا کرداند، حالا با فروکش کردن کرونا با چالش جدی نبود ضوابط مشخص از طرف وزارت بهداشت رو به رو شده اند و این شرایط آینده این کسب و کارها را نامعلوم کرده و روند خدمات رسانی را دشوار کرده است. این در شرایطی است که در دنیا بجای حذف این سکوها، تلاش می کنند بوسیله مقررات گذاری هوشمند، این پلت فرم ها را به خدمت نظام سلامت عمومی درآورند.
به گزارش ابرنت به نقل از ایسنا، در سالهای اخیر، همزمان با گسترش فناوری های دیجیتال، حوزه سلامت هم دستخوش تغییرات بنیادینی شده و یکی از مهم ترین جلوه های این تحول، ظهور سکوهای آنلاین توزیع دارو است؛ پلت فرم هایی که تلاش می کنند با استفاده از ظرفیتهای دیجیتال، فرایند دسترسی مردم به دارو را هوشمند، سریع و شفاف کنند. این سکوها که با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی توسعه یافتند، در دوران بحران کرونا کار آمدی خویش را اثبات کردند و اهمیت بالای ی در تسهیل دسترسی بیماران به خدمات دارویی ایفا کردند.
با این وجود، با فروکش کردن بحران، سکوهای سلامت دیجیتال نه تنها با حمایت ساختاری مواجه نشدند، بلکه در بعضی موارد با مقاومت هایی از جانب نهادهای مسئول هم روبه رو شدند. تعلل وزارت بهداشت در تدوین ضوابط فنی توزیع دارو و صدور نامه هایی بر مبنای محدودسازی فعالیت این پلت فرم ها، امروز آنها را در وضعیت تعلیق و سردرگمی قرار داده است و این پرسش کلیدی را مطرح می کند که آیا نظام سلامت ایران آماده پذیرش تحولات دیجیتال است؟
در دنیا، سکوهای آنلاین توزیع دارو (Online Pharmacy Platforms) یکی از شاخه های مهم سلامت دیجیتال (Digital Health) به شمار می روند و در خیلی از کشورها با چارچوب های قانونی مشخص و نهادهای ناظر تخصصی فعالیت می نمایند. نمونه آن سکوهای توزیع دارو در ایالات متحده آمریکا است که تحت نظارت FDA (سازمان غذا و دارو) و NABP (هیئت ملی داروسازان) فعال شده و فقط داروهایی که با نسخه پزشک تجویز شده اند می توانند توزیع کنند و برای توزیع داروهای خاض و یا مخدر و یا کنترل شده (Schedule drugs) از جانب این پلت فرم ها، محدودیت های شدیدی اعمال شده است.
اغلب کشورهای توسعه یافته سکوهای توزیع دارو به رسمیت شناخته شده اند و فعالیت آنها زیر نظر سازمان های تخصصی سلامت است و مکانیزم هایی برای کنترل کیفیت، امنیت داده ها، تأیید نسخه، مشاوره دارویی و پیگیری سفارش ها تدوین کرده اند و دولت ها به جای حذف این سکوها، تلاش کرده اند از راه مقررات گذاری هوشمند، آنها را به خدمت نظام سلامت عمومی درآورند.
راه دشوار تدوین ضوابط فعالیت سکوهای آنلاین توزیع دارو
مهدی خدادادی، رئیس کمیسیون سلامت دیجیتال سازمان نظام صنفی رایانه ای استان تهران (نصر)، در گفتگو با ایسنا، ضمن اشاره به چالش های ایجادشده برای پلت فرم های حوزه سلامت دیجیتال، اظهار نمود: برای اثبات کار آمدی و مشروعیت فعالیت این پلت فرم ها تلاشهای زیادی صورت گرفته است. در دوران همه گیری کرونا، این پلت فرم ها خدمات گسترده ای به مردم عرضه دادند و در آن شرایط دشوار، نقش مؤثری در بهبود دسترسی عمومی به خدمات سلامت ایفا کردند.
وی ضمن اشاره به یکی از خدمات کلیدی این پلت فرم ها در حوزه دارورسانی اضافه کرد: بعد از فروکش کردن بحران کرونا، وزارت بهداشت بدون درنظر گرفتن عملکرد موفق این پلت فرم ها در دوران بحرانی، به مواجهه با توسعه دهندگان آنها پرداخت.
خدادادی افزود: وزارت بهداشت اعلام نمود که استارت آپ ها مجاز به فعالیت در حوزه دارورسانی نیستند. به دنبال آن، ما پیشنهاد کردیم که برای این حوزه، قانون گذاری و تنظیم گری (رگولاتوری) مشخصی صورت گیرد. این پیگیری ها نهایتا به تصویب مصوبه ای در هیات دولت با عنوان «کسب وکارهای دانش بنیان حوزه سلامت دیجیتال» منجر گردید.
رئیس کمیسیون سلامت دیجیتال نصر ضمن اشاره به تبصره ۸ ماده ۲ این مصوبه اظهار داشت: طبق این تبصره، وزارت بهداشت و وزارت ارتباطات موظف شدند ظرف دو ماه دستورالعمل دارورسانی را تدوین و ابلاغ کنند تا ضمن حفظ رقابت پذیری، از تشکیل رانت در این عرصه جلوگیری شود. با این وجود تدوین این دستورالعمل از تیرماه ۱۴۰۱ تا ۲ اردیبهشت ۱۴۰۳، حدود ۲۱ ماه به طول انجامید.
وی افزود: بعد از این تأخیر، با پیگیری های وزارت ارتباطات و کارگروه اقتصاد دیجیتال، سر انجام دستورالعمل دارورسانی تدوین و در پایگاه ملی قوانین منتشر گردید. در این دستورالعمل، وزارت بهداشت موظف شده بود در نخستین فرصت، ضوابط فنی در رابطه با توزیع و حمل دارو را تهیه و اعلام کند؛ همچون ضوابط در رابطه با ارتباط بیمار و مسئول فنی داروخانه.
خدادادی اضافه کرد: هرچند بیشتر از سه هفته از تاریخ ابلاغ دستورالعمل گذشته، اما سازمان غذا و دارو هنوز از تمکین به قانون خودداری کرده و تدوین ضوابط فنی را به تعویق انداخته است. در جلسه کمیسیون اصل ۹۰، وزارت بهداشت متعهد شد ظرف یک ماه این ضوابط را اعلام نماید، اما تابحال هیچ اقدامی در این حوزه انجام نشده است.
وی خاطرنشان کرد: نه تنها ضوابط مذکور اعلام نشده، بلکه وزارت بهداشت طی نامه ای، به صراحت خواهان عدم همکاری داروخانه ها با پلت فرم های دارو رسانی شده و فعالیت این سکوها را غیرقانونی تلقی کرده است؛ در حالیکه همین وزارت خانه باید ضوابط را تهیه و ابلاغ می کرد.
خدادادی ضمن اشاره به جایگاه قانونی هیات مقررات زدایی، اظهار داشت: این هیأت، یک نهاد بالادستی برای تسهیل فضای کسب و کار است. در مصوبه هفتاد و هفتم این هیأت، تصریح شده است که فعالیت پلت فرم های دارورسانی در صورت دریافت مجوز از اتحادیه کسب وکارهای مجازی، بلامانع است. اما وزارت بهداشت به علت عدم ابلاغ ضوابط، عملا مانع فعالیت این پلت فرم ها شده است.
وی با اشاره به اینکه برخی منتقدان با استناد به «تهدید سلامت مردم» در مقابل این خدمات ایستاده اند، اظهار داشت: باید پرسید چه کسانی واقعا سلامت مردم را به خطر انداخته اند؟ نظام سلامت کشور آکنده از تضاد منافع است. در حالیکه در دیگر حوزه ها مانند بازار سرمایه، مدیران موظف به اعلام و مسدودسازی منافع مالی خود و خانواده شان هستند، در حوزه بهداشت و درمان، چنین نظارتی وجود ندارد و افراد می توانند همزمان هم مدیر و هم ذی نفع در کسب و کار باشند.
خدادادی ضمن اشاره به نامه انجمن داروسازان به رئیس جمهور اظهار داشت: در این نامه، این انجمن که نماینده بخش خصوصی دارویی کشور است، اعلام نموده با همکاری سازمان غذا و دارو سامانه ای راه اندازی کرده تا هر زمان دارویی تأمین شد، از راه پلت فرم ها به دست متقاضی برسد.
ادعای توزیع مواد مخدر از راه پلت فرم ها
رئیس کمیسیون سلامت دیجیتال نصر، در جواب ادعاهایی در رابطه با توزیع مواد مخدر و داروهای ممنوعه از راه پلت فرم ها اظهار نمود: چنین داروهایی فقط از راه مراکز دارای مجوز انبار دارو، مانند داروخانه ها و شرکتهای توزیع قابل عرضه هستند. اگر تخلفی از جانب داروخانه ها صورت بگیرد، وزارت بهداشت وظیفه دارد با آنها برخورد کند.
وی ادامه داد: بیشتر از یک سال و نیم است که اعلام نموده ایم هرگونه تخلف احتمالی پلت فرم های دارای مجوز را به ما گزارش دهند، اما تابحال حتی یک مورد هم گزارش نشده است.
خدادادی تاکید کرد: پلت فرم های مجاز، کسب وکارهای فعال در حوزه سلامت دیجیتال هستند که مجوز رسمی از اتحادیه دارند و از نگاه ما، سکوهای رسمی سلامت محسوب می شوند. فعالیت کانال های غیرقانونی در تلگرام یا اینستاگرام هیچ ارتباطی به این پلت فرم ها ندارد.
وی شفافیت را خصوصیت ذاتی اقتصاد پلتفرمی دانست و اظهار داشت: با توسعه این سکوها، در هر لحظه میتوان رصد کرد چه دارویی توسط چه کسی، با چه مبلغی سفارش داده شده و از چه مسیری به دست مصرف کننده رسیده است. با این وجود، متاسفانه برخی، تخلفات معدود کانال های تلگرامی و اینستاگرامی را به پلت فرم های قانونی تعمیم می دهند و آنها را مقصر جلوه می دهند.
منبع: ابرنت
این مطلب ابرنت را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط ابرنت
نظرات بینندگان ابرنت در مورد این مطلب
لطفا شما هم در مورد این مطلب نظر دهید